24 Eylül 2020 - 19:48
ASKI İLANI MARDİN-BATMAN-SİİRT-ŞIRNAK-HAKKARİ PLANLAMA BÖLGESİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI DEĞİŞİKLİĞİ
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 09/09/2020 tarihinde onaylanan Mardin-Batman-Siirt-Şırnak-Hakkari Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği (M47 No.lu plan paftasında ve Plan Açıklama Raporunda Plan Değişikliği Onama Sınırı içerisinde kalan alanlar ile Plan Değişikliği Açıklama Raporu) 24/09/2020 tarihinde Siirt Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ilan panosu yerinde ve internet sitesinde Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin 33. maddesi uyarınca Siirt Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nce askıya çıkarılmıştır.
Çevre düzeni planları dengeli ve sürekli kalkınma amacına uygun olarak ekonomik kararlarla ekolojik kararların bir arada düşünülmesine imkan veren, rasyonel doğal kaynak kullanımını sağlamak üzere kalkınma planları ve varsa bölge planları temel alınarak yapılan ve tarım, turizm, konut, sanayi, ulaşım vb. genel arazi kullanım kararlarını, politika ve stratejilerini belirleyen, bölge veya havza bazında hazırlanan, plan hükümleri ve plan açıklama raporuyla bütün olan üst ölçekli fiziki planlardır.
Mardin-Batman-Siirt-Şırnak-Hakkâri Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı (ÇDP) 2040 yılını hedef alarak; bölgenin tarihi, kültürel ve doğal değerlerini koruma-kullanma dengesi gözetilerek sürdürülebilir kalkınmasını amaçlamaktadır. Çevre düzeni planı ile planlama bölgesinin ekonomik, sosyal ve fiziksel gelişmesi öngörülürken doğal, tarihi ve kültürel değerler ile bölgenin ekolojik yapısının korunması esas alınmaktadır. Bunun yapılabilmesi için bölgenin sosyal, demografik, fiziksel ve ekonomik olarak düzenli ve dengeli gelişmesinin sağlanması, kamu yatırımlarının bölgenin ekonomik ve sosyal yapısına göre dengeli bir şekilde dağıtılması amaçlanmıştır.
Planlama Bölgesini oluşturan Mardin, Batman, Siirt, Şırnak ve Hakkâri İlleri; ülkemizin güneydoğusunda bulunmakta olup “Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Endeksi”nde tamamı Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki illerden oluşan “6. Kademe Gelişmiş İller Grubu”nda yer almaktadır. Altıncı kademede yer alan iller ekonomik ve sosyal göstergelerin önemli bir kısmı bakımından diğer kademelerde yer alan illere göre daha düşük değerler sergilemektedir. Grup, tarımsal üretimin gelişmişlik grupları arasında dağılımı itibariyle en son sırada bulunmaktadır.
1. PLANLAMA ALANININ GENEL TANIMI
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 41° 57′ doğu boylamı ve 37° 55′ kuzey enlemi üzerinde yer alan Siirt İli, doğudan Şırnak ve Van, kuzeyden Batman ve Bitlis, batıdan Batman, güneyden Mardin ve Şırnak İlleri ile çevrilidir. İl topraklarının büyük bölümü dağlarla kaplıdır, kuzeyi ve doğusu yüksek ve sarp kesimlerdir. Genel olarak Güneydoğu Toroslar adıyla anılan bu dağ sırası doğudan güneydoğuya genişçe bir yay çizerek Hakkâri Dağları’yla birleşmektedir. Yer şekillerinin bu yapısı İlin doğal sınırlarını oluşturmaktadır.
Planlama alanı, Siirt İli, Merkez İlçesi, Yağmurtepe ve Köprübaşı Köy sınırları içerisinde kalmakta olup yaklaşık 187 hektarlık alanı kapsamaktadır. Bitlis- Siirt Karayolu üzerinde bulunan planlama alanı, Siirt İli Merkez İlçenin kuzeybatısında, Merkez İlçeye yaklaşık 7 km. uzaklıkta yer almaktadır.
2. MEVCUT ARAZİ KULLANIMI
Planlama alanının 13,7 hektarlık bölümünde hazine mülkiyetine ait ancak Siirt Merkeze rekreatif amaçlarla hizmet eden Emine Erdoğan Orman Alanı bulunmaktadır. Planlama alanı sınırları belirlenirken mera alanlarının, tapulama harici alanların sınır dışında kalmasına özen gösterilmiştir. Ayrıca bölgede Siirt Üniversitesi-Marmara Okul Kampüsü-Sağlık Meslek Lisesi vb. eğitim kurumları, TÜVTÜRK Araç Muayene İstasyonu, öğrenci yurtları, İl Özel İdare Misafirhanesi, Bölge Trafik Denetleme Müdürlüğü vb. kamu hizmeti yapan kullanımlar da yer almaktadır.
3. PLANLAMA ALANININ 1/100.000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANINDAKİ DURUMU
Planlama alanı, yürürlükteki Mardin-Batman-Siirt-Şırnak-Hakkâri Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda “Tarım Alanı” olarak tanımlanan alanda yer almakta, ayrıca Havaalanı mania sınırları kapsamında bulunmaktadır.
4. PLANLAMA ALANINA İLİŞKİN ALINAN KURUM GÖRÜŞLERİ
– Siirt Valiliği (İl Tarım ve Orman Müdürlüğü)
26.02.2020 tarih ve 687144 sayılı yazısı: “Konunun Toprak Koruma Kurulu’nun 21.02.2020 tarihli ve 44 sayılı toplantısında görüşüldüğü, söz konusu değişiklik kapsamında daha alt ölçekli planların yapılmasında kurum mevzuatları çerçevesinde tekrar izin alınması şartıyla uygun görüldüğü”,
– Tarım ve Orman Bakanlığı 14. Bölge Müdürlüğü (Siirt Şube Müdürlüğü)
07.01.2020 tarih ve 60698 sayılı yazısı: “Uluslararası Sözleşmelere, 2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu, 4915 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu (yaban hayatının olumsuz etkilenmemesi) ve Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği hükümleri (faaliyet sahası civarında yer alan sulak alanların kirletilmemesi, doğal yapılarının ve ekolojik karakterlerinin bozulmaması, sulak alanlara ve sulak alanları besleyen tüm sulara veya sisteme bağlantılı kuru derelere hiçbir surette arıtılmamış evsel ve endüstriyel atık sular verilmemesi, saha civarında yer alan dere yataklarına müdahale edilmemesi, yatak şeklinin değiştirilmemesi, su kirliliğine neden olarak herhangi bir faaliyetin yapılmaması, çalışma sırasında dere civarına çöp, moloz, hafriyat vb. atıkların verilmemesi, malzeme dökülmemesi vb.) gerekli denetimlerin Siirt İl Şube Müdürlüğünce yürütülmesi kaydıyla, bahse konu projenin yapılması hususunda herhangi bir sakınca bulunmadığı”,
– Karayolları Genel Müdürlüğü 9. Bölge Müdürlüğü
11.02.2020 tarih ve 38544 sayılı yazısı: “Karayolları Kenarında Yapılacak Ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik maddelerine uyulması şartı ile söz konusu alanda plan değişikliği yapılmasında herhangi bir sakınca olmadığı, ancak söz konusu alanda herhangi bir inşaat yapılmadan önce, Bölge Müdürlüklerinin görüşünün alınması gerektiği”,
– Siirt Valiliği (İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü)
17.01.2020 tarih ve 10106 sayılı yazısı: “Söz konusu alanda Afete Maruz Bölge Kararı bulunmadığı”,
– Siirt Valiliği (İl Sanayi ve Teknoloji Müdürlüğü)
07.01.2020 tarih ve 1260942 sayılı yazısı: “Söz konusu alanda kurumların ait herhangi bir proje bulunmadığı”,
– DİCLE Elektrik Dağıtım A.Ş. DEDAŞ Genel Müdürlük Tesis Müdürlüğü
13.01.2020 tarih ve 242 sayılı yazısı: “Yapılacak plan değişikliğine ilişkin herhangi bir sakınca olmadığı”,
– Batman Valiliği (İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)
29.01.2020 tarih ve 91382 sayılı yazısı: “Aktaş Köyü sınırları içerisinde Başur Höyüğünün, Pınarca Köyünde Pınarca Höyüğünün ve Köprübaşı Köyünde Kezer Köprüsünün tescil kayıtlarının bulunduğu, daha küçük ölçekli çalışmalarda ilgili alanlarda tekrar kurumlarından görüş istenmesinin gerektiği”,
– Orman Genel Müdürlüğü Şanlıurfa Orman Bölge Müdürlüğü Siirt Orman İşletme Müdürlüğü
02.03.2020 tarih ve 462780 sayılı yazı: “Plan uygulama aşamasında 1/500, 1/1000 ve 1/5000 ölçekli planlarda tekrar görüş almak şartıyla herhangi bir sakınca olmadığı”,
– Tarım ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri 10. Bölge Müdürlüğü
25.02.2020 tarih ve 130638 sayılı yazı: “ÇDP sınırları içerisinde kalan tüm nehir, çay ve dere yatakları ile birlikte derelerin bakım ve temizliği için bırakılması gereken servis yollarının imar dışı bırakılması, Köprübaşı, Yağmurtepe, Aktaş ve Pınarca Köylerinde yapılacak 1/1000 veya 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planlarında DSİ görüşünün alınması, aynı zamanda 2006/27 ve 2010/5 sayılı Başbakanlık Genelgesi hükümlerine uyulması, ayrıca Ilısu Barajı ve HES için Ilısu Projesi DSİ 16. Bölge Müdürlüğünden görüş alınması gerektiği”,
– Siirt Havalimanı Müdürlüğü
02.03.2020 tarih ve 801 sayılı yazı: “Mania planlarına esas değerlendirmenin Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce yapılması gerektiği”,
– Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
23.07.2020 tarih ve 11139 sayılı yazı: “ÇDP değişikliğine konu bölgenin doğal mania üzerinde bulunduğu, yapılacak planlama çalışmasında, bina yüksekliklerinin doğal mania tepe noktası kotunu geçmemesi şartıyla, Eylül 1993 tarihli ve ‘Havaalanları Çevresindeki Doğal Manialar
Üzerinde Yapılaşma Kuralları (SHT-150/5300)’ konulu Havacılık Talimatı’nın 6. maddesinde belirtilen 6.5 metreyi aşmaması gerektiği”
– TEİAŞ Genel Müdürlüğü
17.03.2020 tarih ve 112015 sayılı yazı: Her ölçekteki imar planlarına eklenmesi/eklenmemesi gereken plan notları ile imar planlarında gösterilmesi gereken teknik altyapı alanları açıklanmakta, ayrıca “imar planlarında teşekküle mülkiyet kamulaştırması gerektirecek bir fonksiyonun oluşturulmaması gerektiği”, belirtilmektedir.
Yukarıda yer alan kurum ve kuruluş görüşlerinde ÇDP değişikliğine ilişkin olumsuz bir hususun bulunmadığı görülmekle birlikte, planlama alanına yönelik alt ölçekli planların (imar planlarının) hazırlanmasında bu görüşlerde yer alan hususlara uyulması gerekmektedir.
Bu kapsamda, Çevre Düzeni Planında mânia alanı olarak gösterilen bölgede kalacak olan alanlarda imar planlarının hazırlanması aşamasında Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı Mânia Planı ve ilgili genelgelere uyulacaktır.
MARDİN-BATMAN-SİİRT-ŞIRNAK-HAKKÂRİ PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI DEĞİŞİKLİĞİ KARARLARI
Yürürlükteki Mardin-Batman-Siirt-Şırnak-Hakkari Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda Siirt İl merkezinin gelişme alanları meskûn alanın kuzey ve kuzey batı kesiminde belirlenmiştir. Ancak, plan döneminde kentsel gelişme ağırlıklı olarak Yağmurtepe Köyü ile Köprübaşı Köyü çevresinde Siirt-Diyarbakır-Bitlis karayolu güzergâhı üzerinde gerçekleşmiştir.
Gelişmenin bu kesimde gerçekleşmesinde kentin kuzeyinde konumlanmış olan Siirt Üniversitesi Kampus Alanı ile çevresindeki yurt vb. gelişmeler ile karayolu güzergâhı üzerinde konuşlanmış olan kamu yatırımlarının büyük etkisi olmuştur. Bu durum bu bölgeye çekimi arttırarak anılan köylere olan yerleşme baskısını da hızlandırmakta, kontrolsüz ve denetimsiz gelişmelerin oluşması riskini doğurmaktadır.
Bu riski ortadan kaldırmak, kentin önemli derecede gelişme eğiliminin olduğu bu alanlarda sağlıklı yapılaşmanın sağlanması, donatı alanlarının standartlara uygun olarak belirlenerek yatay mimarinin esas olduğu düzenli yerleşim alanlarının oluşturulmasının sağlanabilmesi için söz konusu alanlar 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği ile “Kentsel Gelişme Alanı” olarak (yaklaşık 173 ha.) düzenlenmiştir.
Ayrıca, orman mülkiyetinde olan ancak Siirt Merkeze rekreatif amaçlarla hizmet eden yaklaşık 14 ha.’lık alan da (Emine Erdoğan Orman Alanı) “Orman Alanı” olarak düzenlenmiştir.
1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği’nde planlama alanı sınırları belirlenirken eşikler, yukarıda ayrıntılı olarak tanımlanan kamu ve özel kesime ait kullanımlar ile bunların yarattığı nüfus çekimi için gerekli olan ve yerleşime uygun alanlar olarak belirlenmiştir.
1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği ile düzenlenen Kentsel Gelişme Alanı’nda, ilave bir nüfus değil Siirt Merkez İlçede yaşaması beklenen/umulan nüfusun bir bölümünün yaşayacağı öngörülmüş olup bu plan değişikliği ile Siirt Merkez İlçeye ilave nüfus getirilmemiş, 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nın nüfus kestirimleri kabul edilmiştir.
Bu doğrultuda, Mardin-Batman-Siirt-Şırnak-Hakkari Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nın Açıklama Raporu’nda “1.5.3.1. Siirt Merkez” başlığı altında yer alan plan görseli ve kentsel yerleşme alanı büyüklükleri de (Plan Değişikliği onama sınırı içerisinde kalan alanlar) yeniden düzenlenmiştir.
