Suriye’deki Savaşın Bitmesi Çin İçin Çok Önemli

Çinli şirketler Suriye’deki savaşın bitmesi için avuçlarını sıvazlamaya başladı. Ortada 200 milyar dolarlık bir yeniden imar planı var. 7 yıldır süren savaş şehirlerin altını üstüne getirdi. Binalar harabeye döndü. Ülkenin ekonomisi 226 milyar kayba uğradı. Suriye’nin yeniden imarında birçok ülke rol almak için yarışıyor.

Suriye İç Savaşında Sona Gelindi

Savaş sonrası temizlenecek ve yeniden imara geçilecek bir çok bölge var. Ülkenin yeniden imarı dış ülkelerin iştahını kabartırken, Çin, aslan payını kapmak için harekete geçti. Ülkenin Gayri Safi Milli Hasılası çıkan iç savaşlar yüzünden yüzde 63 küçüldü, ekonominin eski haline dönmesi yaklaşık 15 yıl süreceği tahmin ediliyor. Savaş ülkedeki sosyo-ekonomik altyapıyı yok etti. Konutların yüzde 27’si, sağlık ve eğitim birimlerinin ise yarısı kullanılamaz hale geldi. Savaş sonra yaklaşırken, ülkeyi yeniden imar etme hazırlıkları başladı.

Çinli Müteahhitler Suriye’de

2018 nisan ayından bu yana 30 Çinli müteahhit yatırım fırsatlarını değerlendirmek için Suriye ’yi ziyaret etti. Suriye’nin başkenti Şam ‘ın yeniden imar planlarının yoğunlaştığı Humus ve Halep’i ziyaret eden Çinli girişimciler Suriyeli bakanlar ve valilerle bir araya gelerek olası projeleri görüştüler. Bu yıl Suriye’ye üç kez ziyarette bulunan Çin-Arap Takas Birliği Başkan Yardımcısı Qin Yong, Suriye’de iş yapmak isteyen girişimcilerin önemli bir bölümünün özel sektörden olduğunu belirti.

Öncelik Elektrik Üretim Santralleri

Qin, Çinli ihracatçı ve ithalatçıların, gıda, elektrikli ekipman ve inşaat şirketlerinin Suriye pazarına ilgi gösterdiklerini belirtti. Qin, Suriye’de önceliğin elektrik olduğuna dikkati çekerek, hükümetin hidroelektrik ve termal santrallere sıcak baktığını fakat bu projelerin zaman alacağını ifade etti. “Suriye’nin en çok gereksinim duyduğu şey güneş panelleri gibi yeni enerji kaynakları” diyen Qin, Çin ürünlerinin bölgede önemli bir fiyat avantajına sahip olduğunu vurguladı. Çin’e yaptıkları ziyaretlerde ülkenin güvenliğiyle ilgili iş adamlarının kafalarındaki kaygıların ortadan kalktığını ifade eden Qin, ülkede büyük yatırım fırsatları olduğuna dikkat çekti.

Ödemeler Zeytinyağıyla Yapılabilir

Suriye’nin cam, çimento, çelik gibi inşaat malzemelerine ihtiyacı olduğunu belirten Çinli iş adamları ayrıca bu ülkeden zeytinyağı ithal etmek istediklerini de dile getiriyorlar. Suriye’yi modern İpekyolu projesi olarak da bilinen “Tek Yol Tek Kuşak” projesi için kilit ülke olarak gören Çin devlet başkanı Şi Cinping, ülkede yapmayı planladığı ekonomik hamleleri daha önce belirtmişti.

Şi Cinping temmuz ayında Suriye’yeye yeni bir endüstri parkı için 2 milyar dolarlık yatırımı yapacağını açıklamıştı. Şam’da ağustos ayında yapılan 59. Uluslararası Şam Fuarı, yeniden inşa faaliyetlerinde hangi ülkelerin yer alacağına yönelik ipuçları vermesi bakımından çok önemli bir gösterge oldu. Çin, İran ve Rusya’dan gelen şirketlerin büyük varlık gösterdiği fuarda Mısır, Venezuela, Endonezya, Çek Cumhuriyeti, Lübnan ve Sudan’dan gelen şirketler de yer aldı.

Bu Pazarda Lider Çin, Rusya ve İran’la Yarış Halinde

Suriye’yi savaş sırasında destekleyen Rusya ve İran; bölgenin yeniden inşa sürecinde büyük bir pay kapacak. Suriye’de cep telefonu ağının lisansı İran’a verilirken, İranlı iş adamlarının Suriye’de emlak ve tarım alanına yatırım yapmaya başladı. 2016 yılında Suriye ile 850 milyon euro değerinde ticaret yapan Rusya da ülkenin yeniden inşasında öncelikli ülkeler arasında. Bir süre önce Moskova ile Şam, tarım ürünleri konusunda serbest bölge kurulması konusunda anlaşmışlardı. Ayrıca Suriye’nin petrol ve gaz ihtiyacının yüzde 25’inin Rus Stroitransgas ’dan sağlamak için anlaşma yaptığı açıklandı.

Suriye’nin Jeopolitik Konumu Çok Önemli

Uzmanlara göre Çin, Suriye’nin yeniden inşasında rol oynamayı, dünya ekonomisindeki liderlik yarışında önemli bir nokta olarak görüyor, çünkü Suriye, Çin’in trilyon dolarlık ‘Tek Yol, Tek Kuşak’ isimli modern İpekyolu projesinde önemli bir durak. Çin’i Ortadoğu ve Akdeniz üzerinden Avrupa’ya bağlayan proje çerçevesinde siyasi ilişkiler ve altyapı projeleri geliştiren Çin, şimdiye kadar yüz milyarlarca dolarlık yatırıma imza attı. Suriye de bu projenin önemli kavşaklarından olan Palmira ve Halep gibi kentlere ve Akdeniz’e açılan limanlara sahip.Ayrıca Çin, enerji ithalatının yarısından fazlasını Ortadoğu’dan gerçekleştiriyor. Bölgeden yaptığı alımların gelecek yıllarda artması bekleniyor.