Gelecek yıl uygulanacak olan asgari ücret, ülkemizde milyonlarca insanı ilgilendiriyor. Sonucun aralık ayının sonunda netleşmesi bekleniyor.
ŞU ANDA UYGULANAN ASGARİ ÜCRET NE KADAR?
Şu anda asgari ücret aylık brüt 20 bin 2 lira 50 kuruş, kesintiler düştüğünde net 17 bin 2 lira 12 kuruş olarak uygulanıyor.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 23 bin 502 lira 94 kuruş.
Bunun 20 bin 2 lira 50 kuruşunu brüt asgari ücret, 3 bin 100 lira 39 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 400 lirasını ise işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.
KOMİSYON KAÇ KEZ TOPLANACAK?
Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor.
- İlk toplantı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olacak.
- İkinci toplantının ise TÜRK-İŞ’te yapılması bekleniyor.
ASGARİ ÜCRETE NASIL KARAR VERİLECEK?
Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında aralık ayında belirlenen tarihlerde toplanıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor.
Oyların eşitliği halinde ise başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı karar kabul ediliyor.
ASGARİ ÜCRETLE BİRLİKTE HANGİ ÖDEMELER DEĞİŞECEK?
Asgari ücret rakamı; işsizlik maaşı, kıdem tazminatı, Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri, (hizmet borçlandırılmasına esas tutarlar) askerlik ve doğum borçlanması, yurtdışında geçen sürelerin borçlandırılmasına esas tutarlar, isteğe bağlı sigorta primleri, staj ücretleri, Sigorta Primine Esas Kazanç Tutarlarından istisna olan yemek parası, çocuk ve aile yardımı tutarları, asgari ücretlilerin rapor ücretlerinin de aralarında olduğu birçok kalemi etkiliyor.
KİM NE KADAR TALEP EDİYOR?
Asgari ücret pazarlığında işçileri temsil eden TÜRK-İŞ, yeni asgari ücrete dair talebini henüz kamuoyuyla paylaşmadı. Öte yandan TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, asgari ücrette yapılacak artışta 2024’te gerçekleşen enflasyonunun da 2025 yılı için beklenen enflasyonunun da kabul edilebilir olmadığını belirtti.
İşverenleri temsil eden TİSK ise yeni asgari ücretin dengeli, istihdamı ve rekabet gücünü koruyucu bir seviyede olması gerektiği görüşünü savunuyor.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Asgari Ücret Tespit Komisyonu içinde yer almasa da asgari ücretin yaklaşık 33 bin 500 TL seviyesinde olmasını talep etti.
İşverenler ayrıca bu yıl da şu anda 750 lira olarak uygulanan asgari ücret desteklerinin sürmesini de bekliyor.
ASGARİ ÜCRET İÇİN MASADA OLAN RAKAMLAR:
Yüzde 17,5: Orta Vadeli Plan 2025 enflasyon hedefi: 19 bin 977,35 lira
Yüzde 21,5: Merkez Bankası 2025 enflasyon hedefi: 20 bin 657,43 lira
Yüzde 25: TCMB Başkanı Fatih Karahan dillendirmişti ve MÜSİAD: 21 bin 252,50 lira
Yüzde 35: Gerçekleşen ve hedef enflasyon ortalaması: 22 bin 952,70 lira
Yüzde 40: 23 bin 802,80 lira
Yüzde 41,5: Orta Vadeli Plan 2024 enflasyon hedefi: 24 bin 57,83 lira
Yüzde 44: Merkez Bankası 2024 enflasyon hedefi: 24 bin 482,88 lira
Yüzde 45: 24 bin 652,90 lira
Yüzde 49,11: Ocak ayında yapılan yüzde 49,11 oranı aynı kalırsa: 25 bin 351,68
Yüzde 50: Yaklaşık 2024 Ocak zam oranı tekrarlanırsa: 24 bin 503 lira
Komisyon Toplantısında Neler Konuşuldu
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda, işçi tarafını Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ), işveren tarafını ise Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil etti.
Bakan Işıkhan, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olacak asgari ücreti belirlemek üzere, çalışmalarını başlattıklarını dile getirerek, “İşçi ve işveren temsilcileri ile birlikte belirlenen asgari ücret, genel bir ücret seviyesini değil çalışanlara ödenebilecek minimum ücreti ifade etmektedir. Asgari ücretin belirlenmesi sürecinde özellikle; üç taraflı sosyal diyalog mekanizmasıyla hareket ediyoruz. İşçi temsilcilerinin görüşlerini değerlendiriyoruz. İşveren temsilcilerinin görüşlerini dinliyoruz. Hükümet temsilcileri olarak, adalet terazisini dengede tutuyoruz. Asgari ücretin belirlenmesi sürecinde, ekonomik göstergeleri de titizlikle değerlendiriyoruz” ifadelerini kullandı.
“Hem İşçi Hem de İşveren Taraflarının Memnuniyetini Gözeten, Adil Bir Asgari Ücretin Belirlenmesini Ümit Ediyoruz”
Enflasyon oranı, vatandaşı satın alma gücü, işgücü piyasalarının ihtiyaçları, ekonomik büyüme, istihdamın korunması ve artırılması gibi ekonomik ve sosyal koşulların detaylı şekilde analiz edildiğini belirten Işıkhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hem işçi hem de işveren taraflarının memnuniyetini gözeten, adil bir asgari ücret belirlenmesini ümit ediyoruz. Hükümetimiz, çalışanlarımızın alın terinin karşılığını almasını sağlamak ve onların refahını sürekli artırmak için önemli adımlar atmıştır. Asgari ücrette yapılan artışlar, sadece enflasyona karşı bir koruma kalkanı olmakla kalmamış, aynı zamanda vatandaşlarımızın alım gücünü artırarak, büyüyen ekonomimizin meyvelerini daha adil bir şekilde paylaşmamıza vesile olmuştur.”
Bakan Işıkhan, sürekli artan refahın daha fazla istihdam, daha müreffeh çalışma koşulları ve yükselen bir ekonomi vizyonu olarak geri döndüğüne vurgu yaparak, “Elde ettiğimiz güncel istihdam verilerimiz emin adımlarla ilerlediğimiz bu istikrarlı seyrin en önemli göstergelerinden biridir. Orta Vadeli Program hedefleriyle uyumlu şekilde çalışma hayatını güçlendirmeye yönelik attığımız adımlarla Ekim ayında istihdam sayımız 156 bin kişi artarak 32 milyon 970 bin kişiye ulaşmıştır. İstihdam oranımız ise 0,2 puanlık artışla yüzde 49,9’a ulaşarak tarihimizin en yüksek seviyesini görmüştür. İstikrarlı ve sürdürülebilir bir ekonomik büyüme için gençlerimizin ve kadınların çalışma hayatında daha fazla rol üstlenmesi için politikalarımızı sürdürmeye, Türkiye Yüzyılı’nı yatırım, istihdam, üretim ve ihracat hamleleriyle şekillendirmeye devam edeceğiz” diye konuştu.
“Bu Toplantılar Sadece Bir Ücret Belirleme Meselesi Değil, Emeğin ve Sermayenin Birlikte Güçlendiği Bir Dengeyi Kurma Çabasıdır”
Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, üretimiyle, ihracatıyla, küresel pazardaki iddiasıyla bölgesinde lider, dünyada söz sahibi bir ülke haline geldiğini kaydeden Işıkhan, “Bu başarı, işçilerimizin alın teri ve işverenlerimizin girişimci ruhuyla birlikte elde edilmiştir. İşçilerimiz, Türkiye’nin yükselen gücünün lokomotifi olurken; işverenlerimiz, bu gücün yolunu açan ve istihdam sağlayan aktörlerdir. Birlikte, yan yana yürüyerek; üretim çarklarını döndürerek; ekonomimizin dinamiklerini güçlü tutarak bugünlere geldik. İşte bu nedenle, bu toplantılar sadece bir ücret belirleme meselesi değil, emeğin ve sermayenin birlikte güçlendiği bir dengeyi kurma çabasıdır” dedi.
“Alın Teri Kutsaldır, Sermaye ise Kalkınmanın Motor Gücüdür”
Bakan Işıkhan, alın terinin kutsal olduğuna, sermayenin ise kalkınmanın motor gücü olduğuna vurgu yaparak, “İşçinin emeğiyle, işverenin yatırım gücünü aynı potada birleştiren bir düzen, Türkiye’nin, kalkınma sürecinin de en güçlü hareket noktası olacaktır. Geleneksel anlayışta; işçinin alın teri ile sermayenin bir mücadele ve çatışma içinde olduğu varsayılır. Ancak bu varsayım, hem günümüz dünyasının gerçeklerini hem ülkemizin kalkınma ideallerini hem de kadim medeniyetimizin emeğe bakışını yansıtmaktan uzaktır” ifadelerini kullandı.
“Emeğin Değer Gördüğü, Alın Teriyle Sermayenin Birbirini Tamamladığı Bir Sistemi İnşa Etmeyi Hedefliyoruz”
Bakan Işıkhan, alın teri ile sermayeyi karşı karşıya getiren çatışmacı anlayışı reddettiklerini kaydederek, şunları aktardı:
“Emeğin değer gördüğü, alın teriyle sermayenin birbirini tamamladığı bir sistemi inşa etmeyi hedefliyoruz. Çünkü Türkiye’nin büyük kalkınma hamlesini, ancak ve ancak işçi ve işverenin el ele verdiği, aynı hedef doğrultusunda yürüdüğü bir düzenle gerçekleştirebiliriz. Cumhurbaşkanımız, Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın çizdiği; Türkiye Yüzyılı vizyonu, aynı zamanda sosyal adaletin, dayanışmanın ve birlikte büyüme iradesinin güçlü bir şekilde ortaya konduğu bir idealdir. Bizler de bu vizyonda, salt ekonomik büyümeyi hedefleyen kuru stratejilerle değil; insanı, emeği, alın terini ve dayanışmayı merkeze alan bir anlayışla hareket ediyoruz. Bu anlayışımızın temelinde de milletimizin asırlardır sahip olduğu kadim değerler vardır. Bu amaçla; Cumhurbaşkanımızın öncülüğünde gelişen yerli ve milli uyanışı; her alana entegre etmek için gayret ediyoruz.”
Çalışma hayatında; bireyi toplumdan koparmadan, dayanışma içinde büyümeyi hedefleyen; kendi kültürel kodlarından beslenen, yerli ve milli bir çalışma yaşamı modelini hayata geçirmeye gayret ettiklerine değinen Işıkhan, “Bu modelle; çalışma hayatında bireysel çıkarları değil, toplumsal faydayı esas alan; kısa vadeli politikalardan ziyade, çalışanlarımızın refahını artıran, bunu kalıcı hale getiren ve devamında toplumsal faydayı gözeten yaklaşımları benimsemek durumundayız. Bu modelimiz inşallah, ekonomik büyümenin toplumsal dayanışmayla nasıl birleşebileceğini, toplumsal refahı öncelemenin, kalkınmamız için nasıl bir ön şart olduğunu tüm dünyaya gösterecektir” dedi.
“Piyasanın, Toplumdan Bağımsız Bir Yapıya Dönüşmesi En Büyük Yanılgılardan Biridir”
Bakan Işıkhan, insanın, her türlü yapının öznesi ve temeli olduğuna vurgu yaparak, şunları aktardı:
“İşletmelerin de temelinde insan vardır; işçilerimiz ve çalışanlarımız vardır. İnsana, yani çalışana yatırım yaptığımız takdirde geleceği inşa edebiliriz. Çalışanın, işçinin mutlu olduğu, geliştiği ve güçlendiği bir ortam, işletmelerin de güçlenmesine katkı getirecektir. Bu süreç, sadece işletmeleri değil; aynı zamanda ekonomimizi, toplumumuzu ve devletimizi de güçlendirecek bir zincirleme etki yaratır. Şöyle ki; bir işletme, güçlü bir çalışan grubuyla büyür. Bir toplum, işsizlik sorununun yerini, istihdam fırsatlarına bıraktığında kalkınır. Bir devlet, vatandaşının emeğine saygı duyduğu ve bu emeği koruduğu zaman güçlenir. Birçok iktisadi teori, işletmeleri büyütmek adına genellikle, işçileri birer maliyet unsuru olarak görür. Bu teorilere göre; devletin, çoğu zaman piyasa süreçlerine müdahale etmek yerine, sermaye birikimini kolaylaştıran bir düzenleyici olarak hareket etmesini öngörür. Biz, bu öngörüyü tamamen reddediyoruz. Piyasanın, toplumdan bağımsız bir yapıya dönüşmesi en büyük yanılgılardan biridir. Bu nedenle devletin rolü yalnızca bir düzenleyici olmaktan çıkmalı; işçi/işveren tüm vatandaşlarının emeğini, haklarını ve refahını koruyan bir mekanizma haline gelmelidir.”
“Çalışanları Üretim Sürecinin Sadece Bir Parçası Değil, Bu Sürecin Öznesidir”
Çalışanları sadece üretim sürecinin bir parçası olarak görmediklerini, bu sürecin sahibi, öznesi ve dinamosu olarak gördüklerini söyleyen Işıkhan, “Türkiye Yüzyılı vizyonunda, her vatandaşımızın emeği değerlidir ve bu emek, Türkiye’nin kalkınma hikâyesinin asli unsurudur.
Çalışanların emeğine saygı göstermenin ön şartı; insana yakışır işlerin, adil çalışmanın ve adil ücret politikasının geliştirilmesine bağlıdır. İşverenlerin en önemli sorumluluğu; emeğin karşılığını adil bir şekilde vermektir. Yani bir çalışan, ortaya koyduğu çaba ve kattığı değer ölçüsünde karşılık almalıdır. Adil ücret ile çalışanların motivasyonu artarken aynı zamanda yükselen verimlilik ve üretkenlik sayesinde; işletmenin, sektörün ve nihayetinde ülkemizin kazancı artar. Bizler, ‘İnsanı yaşat ki devlet yaşasın’ ilkesini yalnızca bir vecize olarak değil, her kararımızın temel prensibi olarak kabul etmiş bir milletiz. Bu ilke; emeğe saygıyı, çalışana hakkını zamanında ve adaletle teslim etmeyi gerektirir. Hükümet olarak; Ülkemizin istihdam politikasını sadece sayısal başarılarla değil, niteliksel kazanımlarla da güçlendirme iradesi ortaya koyuyoruz” ifadelerini kullandı.
Bakan Işıkhan, Asgari Ücret Tespit Komisyonunun toplantıları sonunda belirlenecek olan, 2025 yılı asgari ücretinin, şimdiden hayırlar getirmesini temenni ederek, “Bu sürece katkı sunacak tüm komisyon üyelerine tekrar teşekkür ediyorum. Çalışanlarımızın refahını artıran, işverenlerimizin rekabet gücünü koruyan ve ülkemizin ekonomik istikrarını ve sosyal kalkınmasını güçlendiren süreci hep birlikte yürüteceğimize inanıyorum” diye konuştu.