Aldous Leonard Huxley
Doğum: 26 Temmuz 1894 (Surrey, Godalming, İngiltere)
Ölüm: 22 Kasım 1963 (Los Angeles, Kaliforniya, ABD )
Eş: Maria Nys (1919–1955) ve Laura Huxley (1956–1963)
Meslek: Filozof ve Yazar
Aldous Huxley, edebi dehası ve düşünce derinliğiyle tanınan bir yazar. Distopik roman severlerin elinden düşürmediği Cesur Yeni Dünya kitabı, 1932’den bu yana, yeni bir dünyaya atılmak isteyenlere hitap eden en önemli eseridir. Bu başarılı romanın arkasında, görme kaybı yaşayan ama yine de yılmayan bir yazar oturuyor.
Aldous Huxley’in hayatı
Huxley’in çocukken takma adı Canavar anlamına gelen “Ogre”nin kısaltması “Ogie” idi. Kardeşi Julian tarafından sık sık tuhaf şeyler üzerine düşünen biri olarak tasvir edilmiştir. Ünlü biyolog Thomas Henry Huxley’in torunuydu ve ailesi, İngiltere’nin entelektüel çevrelerinde köklü bir yer edindi.
Babası Leonard, öğretmen ve yazardı. Annesi Julia, İngiliz bir şairin soyundan geliyordu. Huxley’in ağabeyleri ise yetişkinliklerinde, başarılı birer biyolog oldu. Bu durum Huxley’e, erken yaşlardan itibaren, bilim alanında kariyer yapacağını düşündürttü.
Huxley, Eton Koleji’nde eğitim görmeye başladı fakat o sıralarda, annesi ile kız kardeşini aynı ay içerisinde kaybetti.
1911’de punktata hastalığından görme yetisini kaybetti.
Görme kaybı, çalışmalarına devam etmesine engel değildi
Görüşünün bir kısmını geri kazandığında, bilim insanı olma hayalinden vazgeçerek Eton Koleji’ndeki eğitimine son verdi.
Huxley, edebi yönüne odaklanmayı seçti ve Oxford Üniversitesi’ndeki Balliol Koleji’ne gitti. Eğitiminde İngiliz Edebiyatı üzerine çalıştı ve edebi yeteneği kısa sürede dikkat çekti. Balliol’da geçirdiği yılların ardından babasına mali açıdan kendisini borçlu hissederek iş için Eton Koleji’nde Fransızca öğretmenliğine başvurmuş ve başvurusu kabul edilmişti. Öğrencileri arasında daha sonra bir başka distopik romanın yazarı olacak olan Eric Blair (George Orwell) de yer alıyordu. Eton Koleji’nde bir yıl boyunca Fransızca öğretmenliği yaptı ve öğrencileri arasında dile hakimiyet gücüyle hatırlanmaya devam etti.
1914’te erkek kardeşi Noel, yaşadığı depresyondan dolayı intihar etti.
Okulunu birincilikle bitirdi
1916’da okuldan birincilikle mezun olan Huxley, 1919’da Maria Nys ile evlendi, bir yıl sonra Matthew adında oğulları doğdu. 1938’de California’ya yerleşti. Jane Eyre, Gurur ve Önyargı, Madame Curie gibi filmlerde senaristlik çalışmaları yaptı.
Huxley’in eşi Maria, 1955’te kanserde öldü. 1956’da, ikinci eşi Laura ile evlendi. 1960’ta Huxley’in kendisine kanser teşhisi konuldu ve 22 Kasım 1963’te, John F. Kennedy suikastından sadece birkaç saat sonra, California’daki evinde öldü.
20. yüzyılın en önemli romanlarından biri: Cesur Yeni Dünya
Huxley’in ilk eseri olan ‘Crome Yellow’, 1921’de yayınlandı ve edebi dünyada geniş yankı uyandırdı. Yazarlığının kanıtı olan bu eser, edebi hayatını sürdürmesine yardım edecek kadar çok sattı.
Sonraki yıllarda Huxley, Şu Çorak Yapraklar, Point Counter Point gibi başarılı romanlar üretti.
1931 yılının sonlarına doğru Cesur Yeni Dünya (Brave New World) romanının üzerinde çalışmaya başladı. 1932’de ise Cesur Yeni Dünya yayınlandı ve zamanla ünlenerek, Huxley’nin zirvesi olarak görüldü.
Huxley’in Cesur Yeni Dünya’da oluşturduğu ironik ütopya, okuyucularının ilgisini cezbetti. Romanında istisnasız herkesin sağlıklı, eşit, zengin olduğu savaşsız bir dünyayı, birçok değeri yok ederek inşa etti ve bu farklı evren, okuyucuyu düşünmeye itti.
Huxley, Cesur Yeni Dünya’dan sonra başka romanlarını tamamladı. Ancak, Cesur Yeni Dünya’nın başarısını başka hiçbir romanı yakalayamadı.
Parapsikoloji ve mistik temelli felsefelerle ilgilenmiş ve bu konularda yazılar kaleme almıştır. Özellikle Türkçeye “Kadim Felsefe” adıyla tercüme edilen “Perennial Philosophy” adlı eseri Perennial Felsefeyi çeşitli çevrelerde yeniden gündeme taşımıştır.
Kitapları
- Krom Sarısı
- Cesur Yeni Dünya
- Maymun ve Öz
- Ses Sese Karşı
- Algı Kapıları
- Cennet ve Cehennem
- Ada
- Mona Lisa Tebessümü
- Cesur Yeni Dünyayı Ziyaret
- Denemeler
- Edebiyat ve Bilim
- Ekoloji Politikası
- Kalıcı Felsefe
Sinema ve TV Uyarlamaları
- Eyeless in Gaza (1971), James Cellan Jones tarafından yönetilen ve Eyeless in Gazaadlı romanına dayalı TV filmi.
- The Devils (1971), The Devils of Loudun romanına dayalı Ken Russell tarafından yönetilen bir film
- Effetti speciali (1978), Gianni Amelio yönetimindeki televiyon filmi.
- Il piccolo Archimede (1979),Gianni Amelio, yönetiminde yazarın “Young Archimedes” adlı kısa hikâyesi üzerine kurulu TV filmi.
- Brave New World (1980), Burt Brinckerhoff yönetimindeki TV filmi.
- The Holy Family (1994), Ulrich Weis yönetiminde “The Claxtons” adlı kısa hikâyesi üzerine kurulu kısa film.
- Brave New World (1998),Leslie Libman veLarry Williams yönetimindeki TV filmi.
- Stardust (2002) Roque Azcuaga tarafından yönetilen kısa film.
- Brave New World (2010), Leonard Menchiari tarafından aynı adlı romanına dayalı mini dizi serisi.
- Brave New World (2014), Cesur Yeni Dünya romanı üzerine kurulu film Nathan Hyde tarafından yönetildi.
- The Alien (2017), “The Alien” şiiri üzerine kurulu kısa film William le Bras ve Gabriel Richard tarafından yönetildi.
- Brave New World (2020), Cesur Yeni Dünya romanına dayalı dizi David Wiener tarafından üretildi.
- Die Teufel von Loudun (2022),The Devils of Loudun romanı üzerine kurulu film Christoph Engel tarafından yönetildi.